Aslında Herkes Bunu Merak Ediyor: Moda Nedir? Ne işe Yarar?

Moda nedir ve moda kimin içindir? Her birimiz çocukluğumuzdan itibaren öyle ya da böyle modanın bir ucundan tutuyoruz. Özellikle Y kuşağı ve sonraki nesil için İnternet dünyasının da vermiş olduğu yetkiyle bu moda meselesi içinden çıkılmaz bir hal aldı. Hatta öyle ki; Instagram hesabında gerçek bir stil ikonu gibi görünen çocukların kombinlerini görünce aynadaki görünüşüne umutsuzca dönüp bir bakmak istiyor insan… Moda, hem herkes içindir hem de hiç kimse için diyebilir miyiz? Demeliyiz; çünkü moda aslında sokaktaki insan için çalışan dev bir endüstri değil; yazının sonunda daha da iyi anlaşılacağını düşündüğüm biçimde moda aslında sokakta olmayan kesimin yüksek endüstrisidir. 

Moda Kendi Takipçilerini Yaratır

Moda tasarımcıları, yarattıkları tasarımları mutlaka birinin giyeceğini düşünerek üretmiyor. Tam tersi, bir çeşit dışavurum olan moda, aslında bir anlamda “sanatçı” olarak görebileceğimiz tasarımcının iç dünyasını yansıtıyor. Dolayısıyla, ortaya çıkan tasarımın herhangi biri tarafından giyilip giyilmemesi de bu noktada çok büyük önem taşımıyor. Bu demek değildir ki moda ürünleri aslında hiç kimsenin giymesi için tasarlanmıyor. Elbette binbir emekle ortaya çıkan tasarımların hele ki ünlü birileri tarafından giyilmesi çok istenilen bir durum… Yine de ortaya çıkan parçayı beğenenler var ve beğenmeyip hiç ilgilenmeyen de büyük bir kesim var. Bu durumda moda markalarını marka yapan kimler? Elbette yaratılan parçaları sevip, beğenip, üzerinde taşımak isteyenler… Bu durumda moda kimin için oluyor? sorusunun yanıtı, aslında hiç kimse için yaratılmamış ürünleri beğenen kişiler için denilebilir. 

Modanın Asıl Amacı Yukarıdakiler

Kim bu yukarıdakiler? Tabii ki dünyanın en yüksek tepesinde oturan, piyasaları kuran ve yöneten, insanların ne yiyeceğine, nelerden hoşlanıp nelerden nefret edeceğine karar verenler. Kim bunlar? Bu sorunun cevabı bambaşka bir alanı ilgilendirdiği için o konuya girmeyi pek düşünmüyorum. Merak edenler bu konuda yazılmış sayısız kitap arasından çok okunanları edinip meraklarını giderebilirler. Moda endüstrisi hakkında her zaman insanların ilgisini çekmiş bir soru daha var? Dünya markalarına ait tasarım ürünler neden bu kadar fahiş fiyata satılıyor? Bazı yerlerde bu sorunun cevabını veren birilerinin olduğunu görmüştüm. Ben de aynı fikirdeyim; dışarıdan alacağınız aynı kalitede ama markasız bir ürünle markalı ürünler arasındaki fark, sıradan insanların en yukarıdakilerle aynı ürünleri kullanmaması için ödenen meblağ diyebiliriz. Yani elit kesim aslında sokaktaki sıradan halk ile kesinlikle aynı ürünleri kullanmak istemiyor. Normal vatandaş ne yapıp edip bu ürünleri satın almasın diye de etiketleri dudak uçuklatacak biçimde yerleştiriyor. Bu durumda, moda sizin bizim içindir mi demeliyiz? Yoksa moda aslında ne giyeceğini bilmeyen insanlara ne giyeceklerini söyleyen bir öğretidir mi? 

Modanın Başka Amacı Yok mu?

Moda, sadece en zengin kesimi giydirmek için tasarlanıyor demek bir yere kadar doğru olabilir. Aslına bakarsanız, modaya sanatçı ruhuyla gönül vermiş insanlar hem üretirken hem de giyinirken  içindeki duyguları ifade etmenin bir yolu olarak modayla ilgileniyor. Moda, aslen insanın içindeki duyguları ve o an içinde bulunduğu ruh halini dışa vurma biçimidir. O gün neşeli, keyifli ve mutlu hissediyorsanız giymek istediğiniz giysiler ile depresif bir günde tercih ettiğiniz kıyafetlerin arasındaki farkları bir düşünün. Renklerini, vücudunuza nasıl uyumlu olduğunu ya da tamamen salaş göründüğünü vs. Moda, bu anlamda insanların kendini en kolay ve en eğlenceli yoldan ifade etme biçimidir. 

Ben, uzun yıllar moda editörlüğü yapmış biri olarak bir süredir modaya farklı bir bakış açısıyla yaklaşıyorum. Kendim için modayı çok sevmekle birlikte, modanın dayatmalarından kaçabildiğim kadar uzağa kaçmaya çalışıyorum. Yazının bir yerinde de belirttiğim gibi modaya adeta bir din gibi kendini teslim etmek için gerçekten moda hakkında hiçbir fikrinizin olmaması gerekir. Oysa, yılın moda trendlerini sadece size ilham vermesi için izlemeyi tercih ederseniz, kendi orijinal, benzersiz ve sizi ifade eden stilinizi yaratabilirsiniz. 

Sevgiyle…

Filiz HAS